Αντικειμενικός Στόχος Μαθήματος

Το μάθημα της Φυσικής Γεωγραφίας αποτελεί μια εισαγωγή σε  έναν από τους δύο βασικούς κλάδους της Γεωγραφίας, που ασχολείται με τις φυσικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην γεώσφαιρα, βιόσφαιρα και υδρόσφαιρα. Εστιάζει στο πλαίσιο αυτο, στα επιμέρους γνωστικά αντικειμένων όπως είναι Γεωλογία, η Κλιματολογία, η Υδρολογία, η Γεωμορφολογία, η Περιβαλλοντική Γεωγραφία και η Οικολογία Τοπίου. Αποτελεί μια πρώτη επαφή του φοιτητή με τον πλανήτη γη και τους παράγοντες που τον διαμόρφωσαν και εξακολουθούν να τον επηρεάζουν.

Βασικός στόχος είναι η κατανόηση από το φοιτητή των φυσικών βιοτικών και αβιοτικών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα τόσο στην επιφάνεια όσο και στο εσωτερικό της γης. Κατά τη διδασκαλία της Φυσικής Γεωγραφίας είναι απαραίτητος ο συνδυασμός των θεωρητικών παραδόσεων με τις εργαστηριακές ασκήσεις.

Οι εργαστηριακές ασκήσεις βοηθούν στην καλύτερη εξοικείωση με τις έννοιες που διδάσκονται στα θεωρητικά αλλά έχουν και πρακτική σημασία όπως για παράδειγμα βοηθώντας το φοιτητή στην ανάγνωση ενός τοπογραφικού, γεωλογικού, κλιματικού χάρτη ή χάρτη βλάστησης, την μέτρηση στο πεδίο παραμέτρων όπως η βιομάζα βλάστησης, την επεξεργασία και ερμηνεία πρωτογενών δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις φυσικές διεργασίες.

Περιεχόμενα Μαθήματος

Θεωρία: Εισαγωγή στη Φυσική Γεωγραφία. Γένεση και δομή της γης. Ήπειροι και ωκεάνιες λεκάνες. Θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών. Ορυκτά και πετρώματα. Ενδογενείς διεργασίες, ηφαιστειότητα, τύποι ηφαιστειακών εκρήξεων, σεισμοί. Τεκτονικά χαρακτηριστικά, ρήγματα, πτυχές. Εξωγενείς διεργασίες, αποσάθρωση, διάβρωση, απόθεση. Καρστικές διεργασίες, καρστική τοπογραφία και καρστικές γεωμορφές. Βιόσφαιρα (ορισμοί και δομές). Βασικές οικολογικές διεργασίες. Κατανομή βιολογικών δομών στο τοπίο. Οικολογία τοπίου. Εισαγωγή στην Κλιματολογία, κλιματικά στοιχεία, τύποι κλίματος. Υδρογραφικά δίκτυα. Υδρογραφικά δίκτυα. Φυσικά και βιολογικά χαρακτηριστικά των ωκεανών.

Εργαστήριο: Μέθοδοι ανάλυσης στη Φυσική Γεωγραφία. Ανάγνωση τοπογραφικού χάρτη, σχεδίαση τοπογραφικής τομής, υπολογισμός μορφολογικών κλίσεων ανάγνωση γεωλογικού χάρτη και κατασκευή γεωλογικής τομής, ανάγνωση χάρτη τύπων οικοσυστημάτων σε διαφορετικές κλίμακες και ποσοτικοποίηση χωρικών προτύπων, μέτρηση βιομάζας και υπολογισμός βιολογικής παραγωγικότητας βλάστησης, μελέτη των βροχομετρικών χαρακτηριστικών της Στερεάς Ελλάδας, μελέτη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

Διδασκαλία-Αξιολόγηση

13 εβδομάδες, παραδόσεις θεωρίας 1 ώρα/ εβδομάδα και 2 ώρες/ εβδομάδα εργαστήριο, στην διάρκεια του οποίου εκπονούνται 5 ασκήσεις. Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι υποχρεωτική και λαμβάνονται απουσίες. Οι λυμένες ασκήσεις παραδίδονται μετά το πέρας της διδασκαλίας τους συνήθως κάθε εβδομάδα.

Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου πραγματοποιείται μια υπαίθρια εκδρομή (διήμερη) σε περιοχές του Ελλαδικού χώρου με ιδιαίτερο φυσικο-γεωγραφικό ενδιαφέρον.

Η αξιολόγηση προκύπτει από τις γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την συμμετοχή στις εξετάσεις είναι η παράδοση των 5 εργαστηριακών ασκήσεων.