Το ετήσιο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας για τη Στέγαση (European Network of Housing Research—ENHR) έγινε στην Αθήνα μεταξύ 27 και 30 Αυγούστου στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (http://enhr2019.com/). Πρόκειται για συνέδριο που γίνεται εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια και συγκεντρώνει ειδικούς στα ζητήματα κατοικίας από πολλές χώρες, εντός και εκτός Ευρώπης. Στη φετινή διοργάνωση συμμετείχαν 350 περίπου σύνεδροι από 40 χώρες.
Το θέμα του φετινού συνεδρίου ήταν ‘Housing for the Next European Social Model’ (Η Κατοικία για το Νέο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο). Το θέμα αυτό προτάθηκε από την Οργανωτική Επιτροπή πριν από δύο χρόνια στη διοίκηση του ENHR, όταν διεκδίκησε τη διοργώνση του συνεδρίου αυτού στην Αθήνα. Παραπέμπει, αφενός, στο παραδοσιακό κοινωνικό μοντέλο που αναπτύχθηκε από τις μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές χώρες στην προσπάθεια να ανοικοδομήσουν κοινωνίες με περισσότερη ευημερία και δικαιοσύνη μετά τις μεγάλες καταστροφές που είχε επιφέρει ο φασισμός και ο ναζισμός σε ολόκληρη την ήπειρο στα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Στην προσπάθεια αυτή —την οποία ενσάρκωσε το κράτος πρόνοιας, που αποτέλεσε και το επίκεντρο του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου— η στέγαση έπαιξε κεντρικό ρόλο, διασφαλίζοντας τη βάση για αξιοπρεπή επίπεδα διαβίωσης.
Οι στεγαστικές ανάγκες που δημιούργησε η οικονομική κρίση και οι δυσκολίες που συνδέονται με τις ανάγκες των προσφυγικών ομάδων, ώθησαν ορισμένες χώρες και ορισμένους Ευρωπαϊκούς θεσμούς να επανεξετάσουν τις στεγαστικές πολιτικές τους, υιοθετώντας προσεγγίσεις με περισσότερη κοινωνική αλληλεγγύη. Ωστόσο, κάποιες άλλες χώρες κινήθηκαν σε αντίθετη κατεύθυνση και υιοθέτησαν μέτρα που υπονομεύουν την κοινωνική αλληλεγγύη, αφήνοντας έδαφος στην ανάπτυξη εθνικιστικών και ξενοφοβικών κινημάτων, ξεχνώντας ότι το σύγχρονο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα δημιουργήθηκε ως ανάχωμα στους λόγους που οδήγησαν στους δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους.
Πρόθεση της Οργανωτικής Επιτροπής για αυτό το συνέδριο ήταν να αναζητηθούν τρόποι με τους οποίους η στέγαση να μπορεί να αποτελέσει μέρος ενός νέου Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και στεγαστικές πολιτικές που να μπορούν να οδηγήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτή η πρόθεση αντικατοπτρίζεται στη φυσιογνωμία και τα θέματα των προσκεκλημένων ομιλητριών/τών (http://enhr2019.com/plenary-sessions/).
Ο βασικός κορμός στα συνέδρια του ENHR δομείται από τις πάγιες Ομάδες Εργασίας του δικτύου και, έτσι, οι επιμέρους συνεδρίες συνδέονται με τη θεματική της καθεμιάς. Ενδεικτικά, στο συνέδριο του 2019 περιλαμβάνονταν οι θεματικές Κατοικία και κοινωνική θεωρία, Προβληματικές αστικές γειτονιές, Ενεργειακή αποτελεσματικότητα και περιβαλλοντική βιωσιμότητα της κατοικίας, Κατοικία και συνθήκες ζωής των υπερηλίκων, Κατοικία και πρόσφυγες, Οικονομικά της κατοικίας, Στέγαση στις αναπτυσσόμενες χώρες, Αγορές γης και πολιτικές κατοικίας, Η αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης, Εθνοτικές μειονότητες και κατοικία, Κοινωνική κατοικία και παγκοσμιοποίηση, Κατοικία και κοινωνική ανάμιξη στις γειτονιές των πόλεων, Ζητήματα κατοικίας στη Νότια Ευρώπη, κ.ά. Στις θεματικές αυτές κατανεμήθηκαν οι περίπου 300 εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο φετινό συνέδριο.
Το συνέδριο χαιρέτησαν ο πρόεδρος του ENHR, Peter Boelhouwer καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Delft, η πρύτανης του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου καθηγήτρια Μαρία Νικολαΐδου, η πρώην Αναπληρώτρια Υπουργός Θεανώ Φωτίου, η Αντιδήμαρχος του Δήμου Αθηναίων Αμαλία Ζέπου και η Έφη Καραθανάση μέλος του ΔΣ του ΣΕΠΟΧ, ενώ δεν μπόρεσε να παραστεί ο Υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου λόγω εκτάκτου προβλήματος. Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με τη Γενική Συνέλευση του δικτύου, το οποίο πρόκειται άμεσα να συγκροτηθεί σε ανεξάρτητη θεσμική οντότητα. Το επόμενο συνέδριο του ENHR θα γίνει στη Λευκωσία στο τέλος Ιουνίου 2020 και το μεθεπόμενο στη Βαρσοβία το καλοκαίρι του 2021.
